صاحل الامر

​اولویت‌بندی در احسان وانفاق 

قرآن کریم در چند جای مختلف، مسلمانها رو به 

احسان و انفاق در راه خدا تشویق کرده. 

 وَ اعْبُدُوا اللهَ وَ لَا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئًا وَ بِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا وَ بِذِی الْقُرْبَی وَ الْیَتَامَی وَ الْمَسَاکِینِ وَ الْجَارِ ذِی الْقُرْبَی وَ الْجَارِ الْجُنُبِ وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنبِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ وَ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ. (نساء/۳۶)

 و خدا را بپرستید! و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید! و به پدر و مادر خود، نیکی کنید؛

همچنین به خویشاوندان و یتیمان و مسکینان،

و همسایه نزدیک، و همسایه دور،

 و دوست و همنشین،

و واماندگان در سفر،

و بردگانی که مالک آنها هستید.

ابتدای آیه صحبت از عبودیت و بندگی است. 

وَ اعْبُدُوا الله…خدا را بپرستید.

بعد قرآن در ادامه می‌فرماید، این بندگی و عبودیتِ شما باید یک خیری هم داشته باشه.

یعنی بندگی فقط به نماز و روزه نیست

باید اهل احسان وانفاق باشید

بنده کسی است که اهل احسان و نیکوکاری باشد 

بنده

کسی است که خیر و نفعش به دیگران برسد 

در دنباله‌ی آیه، برای احسان کردن به دیگران، اولویت‌بندی هم مشخص میکنه. یعنی در احسان کردن هم اولویت داریم. بعضی‌ها مقدّم هستند.

اولویت در احسان وانفاق کردن به دیگران، 

بِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا

پدر و مادر، که در احسان از همه مقدّم‌ترند.

وَ بِذِی‌الْقُرْبَی 

خویشاوندان و فامیل‌ها.

وَ الْیَتَامَی 

ایتام و کودکان بی سرپرست.

وَ الْمَسَاکِینِ 

فقرا و مساکین. «مسکین» از ریشه «سُکن»، به کسی گفته میشه که انقدر فقیر و تهی دسته که نمیتونه از مَسکن و خانه خود خارج بشه. یعنی  فقر او رو از پا در آورده و خانه نشین کرده.

 وَ الْجَارِ ذِی الْقُرْبَی 

همسایه نزدیک

وَ الْجَارِ الْجُنُبِ 

همسایه دور

‌

وَ الصَّاحِبِ بِالْجَنبِ 

یعنی كسى كه کنارِ آدم و هم صحبتِ آدم باشه.

حالا يا در سفر از ساير رفقا به آدم نزديكتر باشه،

و يا در غیرِ سفر، منزلش ديوار به ديوار آدم باشه،

و يا در محلّ کار رفیق آدم باشه.

خلاصه در یک جایی هم صحبت و همنشین آدم باشه.

وَ ابْنِ السَّبِیلِ یعنی در راه مانده. کسی که در سفر فقیر شده. ممکنه در شهر و وطن خودش وضع مالی‌اش خوب باشه. ولی الان توی مسافرت گیر کرده و پول ندارد