صاحل الامر

​همراه با قرآن 

آیه 15 سوره مائده

يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ ۚ قَدْ جَاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُبِينٌ

ای اهل کتاب! یقیناً پیامبر ما به سوی شما آمد که بسیاری از آنچه را که شما از کتاب [تورات و انجیل درباره نشانه های او و قرآن] همواره پنهان می داشتید برای شما بیان می کند، و از بسیاری [از پنهان کاری های ناروای شما هم] درمی گذرد. بی تردید از سوی خدا برای شما نور و کتابی روشنگر آمده است.

ترجمه (مکارم شیرازی)

ای اهل کتاب، تحقیقاً رسول ما به سوی شما آمده که حقایق و احکام بسیاری از آنچه از کتاب آسمانی را پنهان می‌دارید برای شما بیان می‌کند و از سرِ بسیاری (از خطاهای شما) درمی‌گذرد. همانا از جانب خدا برای (هدایت) شما نوری (عظیم) و کتابی آشکار آمد.

معانی کلمات آیه

نور: در تعريف نور گفته اند: چيزى كه خود ظاهر است، غير خود را نيز ظاهر مى كند.

مبين: آشكار كننده و آشكار. لازم و متعدى هر دو آمده است.[۱]

نزول

محل نزول:

این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۲]

شأن نزول آیات 15 و 16:

عكرمة گويد: يهوديان نزد رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم آمدند و از او درباره رجم (سنگساركردن) سؤال كردند، پيامبر فرمود: كداميك از شما به كتاب تورات اعلم و داناتر مى باشيد. آنان ابن صوريا را معرفى كردند، پيامبر ابن صوريا را به خدائى كه تورات را براى موسى فرستاد و او را با معجزات گوناگون به پيامبرى برگزيد، سوگند ياد داد و فرمود: كه حقيقت را از تورات بگويد. ابن صوريا گفت: هنگامى كه زنا در نزد ما زياد شده بود حكم او جز صد تازيانه و تراشيدن سر بيش نبود ولى خداوند سنگساركردن و رجم را در تورات معين فرمود سپس اين آيات بر رسول خدا صلی الله علیه و آله نازل گرديد.[۳]

شيخ بزرگوار ما اين موضوع را بدون ذكر شأن و نزول آورده است.[۴]

تفسیر نور (محسن قرائتی)

يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيراً مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِگنَ الْكِتابِ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتابٌ مُبِينٌ «15»

اى اهل كتاب! همانا پيامبر ما به سويتان آمد، در حالى كه بسيارى از آنچه را شما از كتاب (آسمانى) پنهان مى‌كرديد براى شما بيان مى‌كند و از بسيارى (خلاف‌ها يا حقايقى كه شما پنهان كرده‌ايد و فعلًا نيازى به آنها نيست) درمى‌گذرد. قطعاً از سوى خداوند، نور و كتاب آشكار برايتان آمده است.

جلد 2 - صفحه 259

نکته ها

بيان مطالب كتمان شده، نشانه‌ى علم غيب و يكى از راه‌هاى شناخت پيامبر است. يُبَيِّنُ لَكُمْ‌ … تُخْفُونَ مِنَ الْكِتابِ‌ «1»

پیام ها

1- اسلام، دينى جهانى است و همه اديان را به حقّ دعوت مى‌كند. «يا أَهْلَ الْكِتابِ قَدْ جاءَكُمْ رَسُولُنا»

2- در ارشاد ودعوت مردم، حتّى از اهل‌كتاب هم مأيوس نشويم. «يا أهل الكتاب»

3- جهان منهاى قرآن، تاريك است. «قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ»

4- برخى حقايق تورات و انجيل، كتمان شده است. «كَثِيراً مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ»

5- از شيوه‌هاى ارشاد، بيان مطالب به قدر ضرورت است. «وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ»

6- قرآن، بسيار با عظمت است. (كلمه‌ى‌ «نُورٌ» و «كِتابٌ»، به صورت نكره آمده كه نشانه‌ى بزرگى وعظمت است.) «نُورٌ وَ كِتابٌ مُبِينٌ»

پانویس

 تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

 طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌3، ص 231.

 تفسير جامع البيان.

 محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 277.

منابع

تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم

اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌

تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول

تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم

برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش

تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌

موسسه اهل‌البیت (ع)