صاحل الامر

​همراه با قرآن 

آیه 32 سوره بقره

قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ

گفتند: تو از هر عیب و نقصی منزّهی، ما را دانشی جز آنچه خودت به ما آموخته ای نیست، یقیناً تویی که بسیار دانا و حکیمی.

ترجمه (مکارم شیرازی)

گفتند: منزهی تو، ما نمی‌دانیم جز آنچه تو خود به ما تعلیم فرمودی، که تویی دانا و حکیم.’

معانی کلمات آیه

«سُبْحَانَکَ»: تو پاک و منزّهی. سُبْحانَ مصدر یا اسم مصدر است و مفعول مطلق است. «حَکِیم»: کسی که کارها را جز از روی حکمت نکند.

تفسیر نور (محسن قرائتی)

«32» قالُوا سُبْحانَكَ لا عِلْمَ لَنا إِلَّا ما عَلَّمْتَنا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ‌

فرشتگان گفتند: پروردگارا! تو پاك و منزهى، ما چيزى جز آنچه تو به ما آموخته‌اى نمى‌دانيم، همانا تو داناى حكيمى.

نکته ها

ابليس و ملائكه هر كدام به نوعى خود را برتر از آدم مى‌ديدند؛ ابليس به واسطه‌ى خلقت؛ «أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ» «2» و فرشتگان به واسطه‌ى عبادت؛ «نَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ» امّا ابليس در برابر فرمان سجده خداوند، ايستادگى كرد، ولى فرشتگان چون حقيقت را فهميدند، پوزش خواستند وبه جهل خود اقرار كردند. «سُبْحانَكَ لا عِلْمَ لَنا»

پیام ها

1- عذرخواهى از سؤال بدون علم، يك ارزش است. «سُبْحانَكَ»

2- اوج گرفتن‌ها و خود برتر ديدن‌ها بايد تنظيم شود. گويندگان سخن «نسبح و نقدس» گفتند: «لا عِلْمَ لَنا»

3- به جهل خود اقرار كنيم. «لا عِلْمَ لَنا»* فرشتگان عالى‌ترين نوع ادب را به نمايش گذاشتند. كلمات: «سُبْحانَكَ، لا عِلْمَ لَنا، عَلَّمْتَنا، إِنَّكَ، أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ»، همه‌

«1». در روايتى از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه فرمودند: «إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ» يعنى اگر شما فرشتگان در ادّعاى لايق‌تر بودن خود، صادق هستيد. تفسير نورالثقلين.

«2». اعراف، 12.

جلد 1 - صفحه 94

نشانه‌ى ادب است.

4- علم فرشتگان، محدود است. «لا عِلْمَ لَنا»

5- علم خداوند، ذاتى است؛ «إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ» ولى علم ديگران، اكتسابى است. «عَلَّمْتَنا»

6- امور عالم را تصادفى نپنداريم. «أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ»

منابع

تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم

اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌

تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول

تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم

برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش

تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌

موسسه اهل‌البیت (ع)