عمومی
همراه با قرآن
آیه 84 سوره قصص
مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْهَا ۖ وَمَنْ جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى الَّذِينَ عَمِلُوا السَّيِّئَاتِ إِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ
هر کس کار نیکی [به پیشگاه خدا] بیاورد، پاداشی بهتر از آن برای اوست، و هر کس کار بدی بیاورد [پس بداند آنان که کارهای ناشایسته انجام داده اند] جزا داده نمی شوند مگر آنچه را همواره انجام می داده اند.
ترجمه (مکارم شیرازی)
هر که عمل نیک آرد پاداش بهتر از آن یابد، و هر کس که عمل بد کند بدکاران جز به همان اعمال بد مجازات نشوند..
معانی کلمات آیه
«مَن جَآءَ بِالْحَسَنَةِ»: مراد از حَسَنة، هر گونه کار نیک است که پاداش مضاعف دارد. یا این که مراد ایمان و عمل صالح است که جزای آن بهتر از خود آن است که رضا و خوشنودی خدا است که همه خوشیها را به همراه دارد. «لا یُجْزَی … إِلاّ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ»: در برابر سیّئات و معاصی، کیفری جز کیفر همان عملی را که انجام دادهاند دامنگیرشان نمیگردد.
تفسیر نور (محسن قرائتی)
مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلا يُجْزَى الَّذِينَ عَمِلُوا السَّيِّئاتِ إِلَّا ما كانُوا يَعْمَلُونَ «84»
هركس نيكى آورد، براى او (پاداشى) بهتر از آن خواهد بود، و هر كس بدى آورد، پس كسانى كه كارهاى ناروا انجام دهند، جز (به اندازه) آنچه كردهاند، مجازات نمىشوند.
پیام ها
1- كار نيك، مطلوب و پسنديده است، از هر كس و به هر مقدار كه باشد. «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ»*
«1». تفاسير مجمعالبيان و روحالبيان.
جلد 7 - صفحه 101
2- مهمتر از انجام كار نيك، به سلامت رساندن آن به صحنهى قيامت است. «جاءَ بِالْحَسَنَةِ» (چه بسيارند كسانى كه كارهاى خوبى انجام مىدهند، ولى به واسطه گناه، منّت گذاشتن، عُجب و يا تحقير ديگران، آن را از بين مىبرند و نمىتوانند كار خوب خود را به قيامت برسانند.)
3- انسانها در انتخاب راه زندگى خود آزادند. «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ- مَنْ جاءَ بِالسَّيِّئَةِ»
4- حتّى در گفتار، سخن خويش را از خوبىها آغاز كنيم. (ابتدا كلمه «الحسنة» آمده، سپس «السيئة»)
5- در نظام سراسر لطف الهى، پاداش نيكىها بيشتر از خود نيكىهاست هر چند به مرحله عمل نرسد و در حالت انديشه و طرح باقى بماند، ولى كيفر كار بد به اندازه كار بد و به شرطى است كه از درجهى فكر و انديشه بگذرد و لباس عمل بپوشد. «عَمِلُوا السَّيِّئاتِ»
6- كار نيك ديگران را فراموش نكنيم، حتّى اگر يك عمل ساده باشد، «الحسنة» ولى بدكاران را وقتى جزا دهيم كه بركار بد خود اصرار داشته باشند. «ما كانُوا يَعْمَلُونَ»
7- خداوند پاداش نيكىها را با فضل خود مىدهد، ولى در كيفر بدكاران با عدل خويش رفتار مىكند. فَلَهُ خَيْرٌ مِنْها- فَلا يُجْزَى … إِلَّا ما كانُوا يَعْمَلُونَ
منابع
تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
موسسه اهلالبیت (ع)