صاحل الامر

همراه با قرآن

آیه ۸۵ سوره شعراء

وَاجْعَلْنِي مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ

و مرا از وارثان بهشت پرنعمت گردان،

ترجمه (مکارم شیرازی)

و مرا از وارثان بهشت پر نعمت قرار ده.

معانی کلمات آیه

«وَرَثَةِ جَنَّةِ»: وارثان بهشت. مراد کسانی است که در پرتو ایمان به الله و پرستش خدا بهشت را به دست می‌آورند.

تفسیر نور (محسن قرائتی)

وَ اجْعَلْ لِي لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ «84»

و در ميان آيندگان نام نيكى براى من قرار بده.

وَ اجْعَلْنِي مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ «85»

و مرا از وارثان بهشت پر نعمت قرار ده.

نکته ها

در آيه‌ى 108 سوره‌ى صافّات كه ماجراى ذبح اسماعيل مطرح شده است مى‌فرمايد: «وَ تَرَكْنا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ» يعنى قربانى در مراسم حج را يك سنّت واجب قرار داديم و به خاطر تسليم بودن ابراهيم، نام نيك براى او به جاى گذاشتيم و اين گونه دعايش را كه مى‌گفت: «وَ اجْعَلْ لِي لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ»، مستجاب كرديم.

در آيه‌ى 50 سوره‌ى مريم نيز به دنبال نام حضرت ابراهيم و اسحاق و يعقوب مى‌فرمايد:

«وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا» ما نام بلند و نيكو براى آنان قرار داديم‌

حضرت على عليه السلام فرمود: نام نيك، از دارايى و سرمايه بهتر است. «1»

در روايات از لسانِ صدق و يادگار نيك، به وجود مبارك حضرت محمّد صلى الله عليه و آله وعلى عليه السلام تعبير شده است. «2» بعضى سخن پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله را كه فرمود: «أنا دعوة أبى ابراهيم» يعنى من اثردعاى پدرم ابراهيم هستم. دليل اين نكته دانسته‌اند. بنابراين مراد از لسانِ صدق در آيندگان، انبيايى از نسل او هستند كه مكتب توحيدى را زنده نگاه داشته‌اند و اين آرزو با مقام پيامبرى همچون ابراهيم عليه السلام، تناسب بيشترى دارد.

در روايات مى‌خوانيم: هر گاه انسان از دنيا رفت، پرونده‌ى اعمالش بسته مى‌شود مگر كسى كه صدقه‌ى جاريه‌اى به جاى گذاشته باشد. مانند: وقف يا كتاب مفيدى كه از او به جاى‌

«1». تفسير نورالثقلين.

«2». تفسير كنزالدقائق.

جلد 6 - صفحه 333

مانده باشد و يا فرزند صالحى كه براى او دعا كند. «1»

در روايات آمده است: هر انسانى در بهشت و دوزخ جايگاهى دارد و هنگامى كه وارد دوزخ شود، خانه‌ى بهشتى او را به ديگران مى‌دهند و آنان وارث مى‌شوند. «2»

پیام ها

1- بقاى نام مكتب و يادگار نيك را از او بخواهيم. «وَ اجْعَلْ لِي»

2- ستايشى ارزش دارد كه صادقانه باشد، نه از روى تملّق. «لِسانَ صِدْقٍ»

3- آيندگان را به حساب آورديد وقضاوت آيندگان را در نظر بگيريد. «لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ»

4- اتفاق نظر يهود و نصارا و مسلمانان بر عظمت ابراهيم، نمونه‌ى استجابت دعاى اوست. «لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ»

5- انسان‌هاى بزرگ، هم محبوبيّت دنيوى مى‌خواهند و هم سعادت اخروى. «لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ»

6- انسان، بعد از مرگ نيز از دعاى خير ديگران و سنّت‌هاى حسنه‌اى كه بنا نهاده بهره‌مند مى‌شود. «لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ»

7- به طرح‌هاى كوتاه مدّت قناعت نكنيم. «لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ»

8- نعمت‌هاى بهشتى، در برابر اعمال ما موهبتى بى‌رنج است. «وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ» زيرا ارث، به مالى گويند كه بدون رنج و تلاش به دست آيد.

«1». وسائل، ج 6، ص 293.

«2». تفسير نورالثقلين، ج 2، ص 31.

تفسير نور(10جلدى)، ج‌6، ص: 334

منابع

تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم

اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌

تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول

تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم

برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش

تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌

موسسه اهل‌البیت (ع)