عمومی
همراه با قرآن
آیه 27 سوره روم
وَهُوَ الَّذِي يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ ۚ وَلَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلَىٰ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
ترجمه (مکارم شیرازی)
و او خدایی است که نخست خلایق را بیافریند و آنگاه (به عالم معاد) باز گرداند و این اعاده (مثل ایجاد) بر او بسیار سهل و آسان است و آن ذات یکتا را در آسمانها و زمین مظهر و مثالی عالیتر (از حد وصف و تعقل) است و مقتدر کامل و دانا (به حقایق امور) تنها اوست.
معانی کلمات آیه
اهون: آسانتر. هون بفتح اول به معنى آسانى است «هان عليه الامر سهل».
المثل: اين كلمه به معنى صفت، دليل، عبرت، علامت، حديث و مانند آنست، مراد از آن در آيه معناى اول مىباشد.[۱]
نزول
عکرمة گوید: کفار از موضوع احیاء موتى و زنده شدن مردم پس از مرگ در شگفتى و تعجب افتاده بودند سپس این آیه نازل گردید.[۲]
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ كُلٌّ لَهُ قانِتُونَ «26»
و هر كه در آسمانها و زمين است از آن اوست، همه براى او فرمانبردارند.
وَ هُوَ الَّذِي يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ وَ هُوَ أَهْوَنُ عَلَيْهِ وَ لَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلى فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ «27»
و او كسى است كه آفرينش را آغاز مىكند، سپس آن را (باز مىگرداند و) تجديد مىكند و اين كار براى او (از آفرينش نخستين) آسانتر است، و قدرت برتر در آسمانها و زمين مخصوص اوست؛ و او غلبهناپذير و دانا به حقايق امور است.
نکته ها
مراد از «مَنْ فِي السَّماواتِ» يا فرشتگانى هستند كه مطيع فرمان خدايند و يا موجوداتِ صاحب شعور ديگرى كه هنوز براى بشر شناخته نيست.
«1». بقره، 260.
جلد 7 - صفحه 194
پیام ها
1- در جهان بينى الهى، همهى هستى آگاهانه و خاضعانه، تسليم و سرسپردهى خداى متعال هستند. «كُلٌّ لَهُ قانِتُونَ»
2- خداوند در همه چيز يكتاست:
در مالكيّت: «لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ»
در عبادت: «كُلٌّ لَهُ قانِتُونَ»
در خالقيّت: «هُوَ الَّذِي يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ»
در كمالات: «وَ لَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلى»
3- توجّه به آفرينش ابتدايى، كليد آشنايى با معاد است. «يَبْدَؤُا- ثُمَّ يُعِيدُهُ»
4- مطابق فهم مردم سخن بگوييد. (با اين كه براى خداوند هيچ كارى سختتر و يا آسانتر از كار ديگر نيست ولى باز هم كلمهى «أَهْوَنُ» به كار رفته است.)
5- صفات خداوند از تصوّر و قلم و بيان انسان، برتر است. «وَ لَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلى»
6- هيچ كس و هيچ چيز را با خداوند مقايسه نكنيد. «وَ لَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلى»
7- مقتضاى حكمت وقدرت الهى، پيدايش معاد است. ثُمَّ يُعِيدُهُ … هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
پانویس
تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی ، ج8، ص: 188
تفسیر ابن ابى حاتم.
منابع
تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.
موسسه اهلالبیت (ع)