عمومی
همراه باقرآن
آیه 3 سوره احزاب
وَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ ۚ وَكَفَىٰ بِاللَّهِ وَكِيلًا
ترجمه (مکارم شیرازی)
و در کارها بر خدا توکّل کن، و تنها خدا برای مدد و نگهبانی کفایت است.
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَ كَفى بِاللَّهِ وَكِيلًا «3»
و بر خداوند توكّل كن، و همين بس كه خداوند وكيل و نگهبان (تو) است.
ما جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ وَ ما جَعَلَ أَزْواجَكُمُ اللَّائِي تُظاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهاتِكُمْ وَ ما جَعَلَ أَدْعِياءَكُمْ أَبْناءَكُمْ ذلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْواهِكُمْ وَ اللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ وَ هُوَ يَهْدِي السَّبِيلَ «4»
خداوند براى هيچ مردى در درونش دو دل قرار نداده است؛ و هرگز همسرانى را كه مورد «ظِهار» قرار مىدهيد مادران شما قرار نداده؛ (و نيز) فرزند خواندههاى شما را پسر (واقعى) شما قرار نداده است. اين (قرار دادن همسر به منزلهى مادر و فرزند خوانده به منزلهى فرزند) سخنى است كه شما به زبان مىگوييد، و خداوند حقّ مىگويد و اوست كه به راه (راست) هدايت مىكند.
نکته ها
«ادعياء» جمع «دعى»، به معناى ادّعا و نسبت فرزند و يا چيزى ديگر به ديگران است.
«ظهار» يعنى آنكه مردى به همسرش بگويد: تو همچون مادرم بر من حرام هستى. اين كار كه در زمان جاهليّت به عنوان نوعى طلاق رسم بوده، حرام است و كفّاره دارد. براى توضيح بيشتر به كتابهاى فقهى مراجعه كنيد.
قرآن، احساسات و عواطف و گرايشهاى درونى را به قلب انسان نسبت مىدهد.
پیام ها
1- پيروى نكردن از كافران و منافقان و پيروى از وحى، مشكلاتى دارد كه راه مبارزه با آن توكّل به خداست. «لا تُطِعِ- وَ اتَّبِعْ- وَ تَوَكَّلْ»
2- سعى كنيم دليل دستورها را بيان كنيم. «تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ- كَفى بِاللَّهِ وَكِيلًا» (كسى كه خدا دارد چه ندارد؟)
جلد 7 - صفحه 329
3- گرايشهاى قلبى و فطرى انسان، يك چيز بيشتر نيست و هر چه انسان بر خلاف آن بگويد يا عمل كند، نفاق شخصى اوست نه ارادهى الهى. و «ما جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ»
4- در يك دل، دو دوستى متضادّ جمع نمىشود. «مِنْ قَلْبَيْنِ» (دوستى و پيروى از وحى، با ولايت و پيروى از كافران و منافقان سازگار نيست.)
5- رابطهى پدر و مادر با فرزند، يك رابطهى حقيقى و طبيعى است نه تشريفاتى و قراردادى. (نه همسر، مثل مادر مىشود، «ما جَعَلَ أَزْواجَكُمُ اللَّائِي تُظاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهاتِكُمْ» و نه فرزند خوانده، فرزند مىشود. «ما جَعَلَ أَدْعِياءَكُمْ أَبْناءَكُمْ»
6- يكى از وظايف انبيا، زدودن خرافات از جامعه است. ما جَعَلَ … ذلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْواهِكُمْ
7- معيار حقّ و باطل، وحى الهى است، نه رسم و رسوم و آداب و عادات اجتماعى. «ذلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِأَفْواهِكُمْ وَ اللَّهُ يَقُولُ الْحَقَّ»
منابع
تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
موسسه اهلالبیت (ع)