عمومی
?انواع عالمان دینی
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
?«عُلَمَاءُ هَذِهِ الْأُمَّةِ رَجُلَانِ رَجُلٌ آتَاهُ اللَّهُ عِلْماً فَطَلَبَ بِهِ وَجْهَ اللَّهِ وَ الدَّارَ الآْخِرَةَ وَ بَذَلَهُ لِلنَّاسِ وَ لَمْ یَأْخُذْ عَلَیْهِ طَمَعاً وَ لَمْ یَشْتَرِ بِهِ ثَمَناً قَلِیلاً فَذَلِکَ یَسْتَغْفِرُ لَهُ مَنْ فِی الْبُحُورِ وَ دَوَابُّ الْبَحْرِ وَ الْبَرِّ وَ الطَّیْرُ فِی جَوِّ السَّمَاءِ وَ یَقْدَمُ عَلَی اللَّهِ سَیِّداً شَرِیفاً وَ رَجُلٌ آتَاهُ اللَّهُ عِلْماً فَبَخِلَ بِهِ عَلَی عِبَادِ اللَّهِ وَ أَخَذَ عَلَیْهِ طَمَعاً وَ اشْتَرَی بِهِ ثَمَناً قَلِیلاً فَذَلِکَ یُلْجَمُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ بِلِجَامٍ مِنْ نَارٍ وَ یُنَادِی مَلَکٌ مِنَ الْمَلَائِکَةِ عَلَی رُءُوسِ الْأَشْهَادِ هَذَا فُلَانُ بْنُ فُلَانٍ آتَاهُ اللَّهُ
عِلْماً فِی دَارِ الدُّنْیَا فَبَخِلَ بِهِ عَلَی عِبَادِهِ حَتَّی یَفْرُغَ مِنَ الْحِسَابِ؛
? علماء این امت بر دو دسته اند: یکی مردی که علمی را می یابد پس برای رضای خداوند و قیامت آن را فرا می گیرد و آن علم را برای مردم بیان می کند و از روی طمع چیزی برای آن دریافت نمی کند و به ثمن ناچیزی آن را نمی فروشد، این همان کسی است که موجودات دریاها و جنبندگان دریا و خشکی و پرنده در آسمان برای او استغفار می کنند و بر خداوند وارد می شود در حالی که آقای شریف است.
و دیگری کسی که خداوند به او علم می دهد پس در بیان آن برای بندگان خداوند بخل می ورزد و برای بیان آن طمع داشته به بهای ناچیزی آن را می فروشد، پس این فرد را در روز قیامت به افسار آتشین لجام می زنند و یکی از ملائکه در مقابل مردم صدا می زند این فلان کس و فرزند فلانی است خدا در دنیا به او علمی داد و او در بیان آن برای بندگان خدا بخل ورزید [او این ندا را می گوید] تا حساب وی تمام شود.
? بحار جلد67ص246