صاحل الامر

​📌چرا آموزش‌های اعتقادی معمولاً تأثیر چندانی در انگیزه‌سازی برای دینداری ندارند؟

با آنکه این معارف(مربوط به تحکیم اعتقادات) بعضاً به‌گونه‌ای غیرمستقیم به‌منظور تغذیۀ فکری مؤمنان و تحکیم پایه‌های اعتقادی و تربیت روحی ایشان تولید می‌شوند، اما معمولاً به ‌صورتی طراحی، بسته‌بندی و ارائه نمی‌شوند که دقیقاً متناسب با نحوۀ تأثیرپذیری انواع مخاطبان و منطبق با یک نظام تربیتی حساب‌شده باشند. به همین جهت این‌گونه محصولات علمی معمولاً در مخاطبانِ معارف دینی تأثیر چندانی از نظر روحی و انگیزه‌سازی برای دینداری ندارند، و به دلایل مختلف غالباً با نیاز مصرف‌کنندگان نهایی معارف دینی تناسبی پیدا نمی‌کنند.

📗بخشی از کتاب «حلقۀ مفقوده در تولید علم در حوزه‌های علمیه» اثر علیرضا پناهیان

​🔎 #کلام_نور

📣 امام علی عليه السلام:

✍️ یکی از نشانه های مومن این است که راستی که به ضرر است را بر دروغی که به نفعش است ترجیح می دهد.

👈 نهج البلاغه حکمت 458

​🔸 کسی که متوهمانه دنبال حال خوب برود، با یک واقعیت تلخ از این توهم درمی‌آید

🔸 نه مادی‌گرایی توأم با خیال‌پردازی، نه معنویت‌گرایی منهای واقع‌بینی!  

➖ انسان‌ معمولاً برای رسیدن به حال خوب، عجله می‌کند و این موجب می‌شود دچار واقعیت‌گریزی و توهم شود؛ در ذهنش یک راهی را برای رسیدن به حال خوب تصور می‌کند بدون بررسی اینکه «آیا این راه من را به حال خوب می‌رساند یا نه؟»

➖ امام باقر(ع) فرمود: «إِيَّاكَ وَ الرَّجَاءَ الْكَاذِبَ فَإِنَّهُ يُوقِعُكَ فِي الْخَوْفِ الصَّادِق‏» خودت را با امید کاذب سرگرم نکن، چراکه تو را در خوف صادق یا ترس واقعی می‌اندازد.

➖ بسیاری از ترس‌های ما بیهوده است، یعنی واقعاً چیز ترسناکی وجود ندارد و نباید بترسیم، اما خوف صادق، زمانی است که از چیزی بترسیم و آن بلا واقعاً بر سرمان بیاید. 

➖ وقتی انسان به واقعیت‌ها توجه نکند و متوهمانه سراغ حال خوش برود، با یک واقعیت بسیار تلخ از این توهم بیرون می‌آید. 

➖ بعضی‌ها در اثر دوری از خدا، دچار توهم و خیال‌پردازی می‌شوند؛ مثل کافران که قرآن فرمود «صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لا يَعْقِلُون‏» بعضی‌ها هم یک معنویت بریده از واقعیت‌های دنیا دارند و دل‌شان خوش است که اسم خدا را وسط می‌آورند؛ هر دوی اینها غلط است.

➖ معنویت اصیل، معنویتی است که نیازهای واقعی و طبیعی انسان را جواب می‌دهد و مطابق فطرت انسان است. اگر دین را این‌گونه معرفی‌ کنیم-که واقعیت دین همین است- برای مردم بسیار جذاب خواهد بود. 

 👤علیرضا پناهیان       

​سخنان حجت‌ الاسلام محسن قرائتی با موضوع تفسیر سوره روم- آیه ۶۰

فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَا یَسْتَخِفَّنَّکَ الَّذِینَ لَا یُوقِنُونَ

ترجمه

پس صبر پیشه کن که همانا وعده‏ خداوند (درباره‏ى نصرت تو) حقّ است، و کسانى که (به راه حقّ) یقین ندارند تو را به سبک سرى وادار نکنند.

سوره‏ روم با پیش ‏بینى پیروزى شروع شد وبا وعده الهى به نصرت گروه حقّ پایان یافت.

پیام ها

۱- رهبران دینى باید صبور باشند. «فاصبر»
۲- ایمان به وعده ‏هاى الهى، عامل صبورى است. «فاصبر انّ وعد اللّه حقّ»
۳- جوّسازى افراد بى‏ دین، نباید در تصمیم‏ گیرى ما اثر کند. «لایستخفّنّک…»
۴- اگر لطف و هشدار و تعلیم الهى نباشد، انبیا نیز آسیب ‏پذیرند. «لایستخفّنّک»
۵ - یکى از طرفندهاى دشمنان، سبک کردن رهبر است. «لایستخفّنّک»
۶- کسانى به فکر تضعیف و تحقیر رهبر هستند که به راه حقّ یقین ندارند. «الّذین لایوقنون»
۷- کسى‏که صبر نکند، خفیف مى‏ شود. «فاصبر… لایستخفّنّک»

​📌حلقۀ مفقوده در تولید علم در حوزه‌های علمیه چیست؟

در حوز‌ه‌های علمیه دو نوع فعالیت علمی به‌ خوبی صورت می‌گیرد. فعالیت نخست، تولید «علم برای عمل» است. این فعالیت بیشتر در جریان فقه به معنای خاصّ کلمه صورت می‌گیرد. آنچه در این بخش تولید می‌شود، با هدف بیرون آوردن مکلّفین از حیرت در مقام عمل است و صرفاً برای کسانی به‌عنوان برنامه‌ای عملی قابلیت ارائه و کارایی دارد که خودشان نوعاً از ایمان و انگیزۀ کافی برخوردار ‌باشند…

دومین فعالیت علمی که در حوزه‌های علمیه دیده می‌شود، تولید علومی است که شاید بتوانیم آن را «تولید علم برای علم» بدانیم. این نوع فعالیت، به‌منظور تغذیۀ میدان اندیشه صورت می‌گیرد و با توجه به آنچه که در بازار علوم نظری می‌گذرد، بیشتر به‌منظور صیانت از حصون دین در مقابل تعرّض‌هایی است که در این عرصه صورت می‌گیرد…

علی‌رغم وجود فعالیت نسبتاً گسترده در دو حوزه‌ای که به آنها اشاره شد، عرصۀ مهم دیگری نیز وجود دارد که مغفول واقع شده و کمتر در آن تولید علم صورت می‌گیرد و یا اصلاً توجهی به آن نمی‌شود و آن «تولید علم برای ایجاد انگیزۀ عمل» در فرد و جامعه است. گویی تصور می‌شود پدید آمدن انگیزه برای عمل نیاز به تلاش علمی خاصی ندارد و خودبه‌خود در اثر هر نوع آگاهی پدید می‌آید.

📗بخشی از کتاب «حلقۀ مفقوده در تولید علم در حوزه‌های علمیه» اثر علیرضا پناهیان.

#حلقه_مفقوده