​شرح نهج البلاغه (مکارم شیرازی)

شرح حکمت 463 نهج البلاغه

وَ قَالَ (علیه السلام): الدُّنْیَا خُلِقَتْ لِغَیْرِهَا، وَ لَمْ تُخْلَقْ لِنَفْسهَا.

دنیا وسیله است نه هدف:

امام(علیه السلام) در این گفتار حکیمانه موقعیت واقعی دنیا را در عبارت کوتاهی بیان کرده، می فرماید: «دنیا برای غیرش آفریده شده نه برای خودش. (هدف از آفرینش این جهان، تکامل و آمادگی برای زیستن در جهان آخرت است)»; (الدُّنْیَا خُلِقَتْ لِغَیْرِهَا، وَلَمْ تُخْلَقْ لِنَفْسهَا).

نکته مهمی که امام(علیه السلام) در این جا یادآوری می کند نگاه های مختلفی است که به دنیا می شود. توضیح این که: گاه در نظر بعضی افراد، روایاتی که در مدح دنیا آمده و آن را مزرعه آخرت یا دار عافیت و یا به منزله دانشگاه شمرده، با روایاتی که در ذم آن آمده متناقض است. در حالی که هرگز چنین نیست. اگر دنیا را برای دنیا بخواهیم، دنیای مذموم و نکوهیده است و اگر دنیا را ابزاری برای رسیدن به آخرت و مزرعه ای برای کِشت بذر نیکی ها ومعارف بدانیم ممدوح است و سرای نمونه.

امام(علیه السلام) در کلام گران بهای دیگری در نهج البلاغه همین معنا را با تعبیر دیگری بیان کرده است; در خطبه 82 می فرماید: «وَمَنْ أَبْصَرَ بهَا بَصَّرَتْهُ وَمَنْ أَبْصَرَ إِلَیْهَا أَعْمَتْهُ; کسی که دنیا را وسیله بصیرت قرار دهد او را بینا می سازد و کسی که به آن به عنوان هدف نگاه کند نابینایش می کند».

مرحوم سید رضی در شرح این کلام در خطبه هشتاد و دو تعبیر جالبی دارد می گوید: «وَإذَا تَأَمَّلَ الْمُتَأَمِّلُ قَوْلَهُ(علیه السلام): «وَمَنْ أَبْصَرَ بهَا بَصَّرَتْهُ» وَجَدَ تَحْتَهُ مِنَ الْمَعْنَی الْعَجِیب وَالْغَرَضِ الْبَعِید، مَا لا تُبْلَغُ غَایَتُهُ وَلایُدْرَکُ غَوْرُهُ، لا سیَّمَا إِذَا قَرَنَ إِلَیْهِ قَوْلُهُ: «وَمَنْ أَبْصَرَ إِلَیْهَا أَعْمَتْهُ» فَإِنَّهُ یَجِدُ الْفَرْقَ بَیْنَ «أَبْصَرَ بهَا» وَ «أَبْصَرَ إِلَیْهَا» وَاضِحاً نَیِّراً، وَ عَجِیباً بَاهِراً! صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ سَلامُهُ عَلَیْهِ; اگر به درستی انسان در این سخن امام(علیه السلام) که می فرماید: کسی که با آن بنگرد بینایش می کند، دقّت کند، در آن، معنای شگفت آور و مفهوم ژرفی خواهد یافت که هرگز به عمق آن نتوان رسید، به ویژه اگر جمله «مَنْ أَبْصَرَ إِلَیْهَا أَعْمَتْهُ» (کسی که به دنیا بنگرد و منتهای آرزویش را دنیا قرار دهد کورش خواهد کرد) در کنار جمله قبل گذاشته شود; در این صورت فرق واضحی میان آن دو خواهد یافت، فرقی روشن و شگفت انگیز و آشکار. درود و سلام خدا بر او باد».

به تعبیر دیگر اگر به دنیا ازنظر جنبه های مادی آن نگاه شود مرکز تزاحم و تعارض و انواع زشتی هاست و اگر به جنبه های معنوی که به وسیله دنیا می توان به آن ها دست یافت نگاه شود هیچ گونه تعارض و تزاحمی نیست و همه انسان ها با هم در مسیر روشنی می توانند به سوی زندگی جاویدان و پرافتخار سرای دیگر از آن کوچ کنند. و در خطبه 203 آمده است که امام(علیه السلام) می فرماید: «فَفِیهَا اخْتُبرْتُمْ وَلِغَیْرِهَا خُلِقْتُم; شما در دنیا آزمایش می شوید و برای غیر آن، آفریده شده اید».

قرآن مجید همین مطلب را با بیان شفاف دیگری ذکر کرده است آن جا که می فرماید: «(أَفَحَسبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناکُمْ عَبَثاً وَ أَنَّکُمْ إِلَیْنا لا تُرْجَعُون); آیا گمان کردید که شما را بیهوده آفریده ایم، و به سوی ما بازگشت نخواهید کرد؟!».[1]

اشاره به این که اگر سرای آخرتی بعد از دنیا نبود این زندگی عبث و بیهوده بود و همان گونه که در تفسیر نمونه در ذیل این آیه آمده است این جمله کوتاه و پرمعنی یکی از زنده ترین دلایل رستاخیز و حساب و جزای اعمال را بیان می کند، و آن این که: اگر به راستی قیامت و معادی در کار نباشد زندگی دنیا عبث و بیهوده خواهد بود; زیرا زندگی این جهان، با تمام مشکلاتی که دارد و با این همه تشکیلات، مقدمات و برنامه هایی که خدا برای آن چیده است اگر صرفاً برای همین چند روز باشد بسیار پوچ و بی معنی می باشد.

این موضوع، درست به آن می ماند که طفلی در شکم مادر صاحب عقل و هوش کامل گردد، از خود سؤال می کند: چرا آفریدگار، مرا در این جا زندانی کرده است؟ این دست و پا این چشم و گوش برای چیست و به چه منظوری آفریده شده است؟ در این ظلمات ثلاث و در میان مشتی خون و آب، وجود من چه فایده ای دارد؟

ولی هنگامی که به او بگویند: در این جا پرورش می یابی و به زودی وارد دنیای وسیعی می شوی که فضایی باز و آفتابی درخشان، نهرهایی جاری و باغ هایی پرگل و پرطراوت دارد و در آن جا می توانی به تحصیل علم و دانش و انواع تفریحات سالم بپردازی، باور می کند که زندگی دوران جنینی بیهوده و عبث نیست[2]. [3]

پی نوشت:

[1]. مؤمنون، آیه 115.

[2]. برای توضیح بیشتر به جلد 14 تفسیر نمونه ذیل آیه 115 سوره مؤمنون تحت عنوان «مرگ، نقطه پایان زندگی نیست» مراجعه کنید.

[3]. سند گفتار حکیمانه: تنها منبع دیگری که مرحوم خطیب در کتاب مصادر برای این گفتار حکمت آمیز ذکر کرده غررالحکم آمدی است که آن را با تفاوتی آورده است. سپس می افزاید: در کلمات و خطبه های امام(علیه السلام) در این زمینه مطالب زیادی ذکر شده است. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 315)

​💠#حدیث 

بنا به نقل، *امام علی علیه السّلام*  فرمودند:

اگر مردم به هنگام نزول عذاب‌ها، و گرفته شدن نعمت‌ها، با درستی نیّت و با قلب‌های پر از محبّت در پیشگاه خدا زاری کنند، آنچه از دستشان رفته را باز خواهد گرداند، و هرگونه فسادی را برای آنان اصلاح خواهد کرد.

🔅 *وَلَوْ أنَّ النَّاسَ حِینَ تَنْزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ وَ تَزُولُ عَنْهُمُ النِّعَمُ فَزِعُوا الَی رَبِّهِمْ بِصِدْقٍ مِنْ نِیَّاتِهِمْ وَ وَلَهٍ مِنْ قُلُوبِهِمْ لَرَدَّ عَلَیْهِمْ کُلَّ شَارِدٍ وَ أَصْلَحَ لَهُمْ کُلَّ فَاسِدٍ.*

 #حدیث

​🟢حضرت خضر ع گفت:

 محبوبترين كارها نزد خداوند سه كار است: 

🍁ميانه روى هنگام رفاه، 

🍁گذشت در هنگام قدرت، 

🍁مدارا با بندگان خدا. 

هيچ كس در دنيا با كسى مدارا نمى كند، مگر اينكه خداى متعال در روز قيامت با او مدارا مى كند؛ و ترس از خداوند متعال ريشه و اساس حكمت است.

🦋چهل حدیث « گهرهای انبیاء » ع

 حدیث: ۱۶۳۹

#اللهم_عجل_لولیک_الفرج

⭕️ اساسا چیزی به نام “رسیدن به موفقیت” حرف دقیقی نیست. 

اصلا موفقیت کجا هست که قراره آدم بهش برسه؟

🔶  موفقیت چیزی جز داشتن یک روح سالم و پاک هست؟

قطعا خیر.

شما تهش میخوای بشی یکی مثل ایت الله بهجت. 

درسته؟

✅💥 خب همین الان تو درون خودت یه آیت الله بهجت داری! 

یه روح پاک و عالی. دیگه به چی میخوای برسی عزیزم؟…😊

- عه! حاج آقا واقعا اینطوریه؟! پس یه عمره به ما گفتن بدو تا به موفقیت برسی؟! 🙄

- اشتباه بهت گفتن عزیزم! موفقیت چیه دیگه!

ما اصلا قرار نیست که به جایی برسیم. ما همون موقع که توسط خداوند مهربان خلق شدیم به موفقیت رسیدیم.😊

💥💕 چون خداوند از روح خودش در ما دمیده… ما یک روح بی نهایت داریم…. دیگه چی میخوایم؟

ما فقط باید مراقب باشیم این روح بی نهایت رو از آلودگی ها پاک و سالم نگه داریم. همین 😊

موفقیت واقعی ما آدم ها در دنیا اینه که مراقب باشیم که گنجمون رو از دست ندیم. قرار نیست گنجی به دست بیاریم…

مطالب تربیتی حجت الاسلام سید محمد باقر حسینی

​#تقوا

فرمودن سوره والعصر رو بخونیم.

چرا؟

❇️ چون توی سوره والعصر آخرش میفرماید و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر…

💥👈🏼  یعنی مومنان حتما باید همدیگه رو دعوت به حق بکنند. و هر چقدر هم دعوت به حق کردند به همون اندازه دعوت به “صبر” بکنن!

👈🏼 مثلا اگه شما یک ساعت برای کسی حرفای دینی زدی باید دقیقا یک ساعت هم بهش توصیه به صبر کنی.

چون آدمیزاد خاصیتش همینه. تا یه چیز خوبی یاد میگیره زود میخواد به بقیه بگه.

🔺 تا خودش دو رکعت نماز خوند میخواد همه رو فورا اجبار کنه که نماز بخونن!

🔺 تا خودش حجاب داشت اصرار داره همه اطرافیانش زود محجبه بشن!

در حالی که تقوا میگه عزیزم انتظارات خدا از ما آدم ها یکی نیست. فرق میکنه…

🔶 خدا از یه نفر انتظار داره که هر شب نماز شب بخونه. اما از یه نفر انتظار داره فقط نمازش رو دست و پا شکسته و آخر وقت بخونه!

چون ایمان آدم ها فرق میکنه…