صاحل الامر

​همراه با قرآن 

آیه 40 سوره توبه

إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا ۖ فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَىٰ ۗ وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ

اگر پیامبر را یاری ندهید، یقیناً خدا او را یاری می دهد؛ چنان که او را یاری داد هنگامی که کافران از مکه بیرونش کردند در حالی که یکی از دو تن بود، آن زمان هر دو در غار [ثور نزدیک مکه] بودند، همان زمانی که به همراهش گفت: اندوه به خود راه مده خدا با ماست. پس خدا آرامش خود را [که حالت طمأنینه قلبی است] بر پیامبر نازل کرد، و او را با لشکریانی که شما ندیدید، نیرومند ساخت، و شعار کافران را پست تر قرار داد، و شعار خداست که شعار والاتر و برتر است؛ و خدا توانای شکست ناپذیر و حکیم است.

ترجمه (مکارم شیرازی)

اگر شما او را (یعنی رسول خدا را) یاری نکنید البته خداوند او را یاری کرد هنگامی که کافران او را که یکی از دو تن بود (از مکه) بیرون کردند، آن‌گاه که در غار بودند (و خدا بر در غار کوه پرده عنکبوتان و آشیانه کبوتران گماشت تا دشمنان که به عزم کشتنش آمده بودند او را نیافتند) و آن‌گاه که او به رفیق و همسفر خود (ابو بکر که پریشان و مضطرب بود) می‌گفت: مترس که خدا با ماست. آن زمان خدا وقار و آرامش خاطر خود را بر او فرستاد و او را به سپاه و لشکرهای غیبی خود که شما آنان را ندیدید مدد فرمود و ندای کافران را پست گردانید و ندای خداست که مقام بلند دارد، و خدا را کمال قدرت و دانایی است.

معانی کلمات آیه

غار: شكافى كه در سينه كوه است. اگر بزرگ و وسيع باشد، آن را كهف گويند.

سكينه: سكون: آرام گرفتن بعد از حركت. سكينه: آرامش و اطمينان قلب.

ايده: ايد: نيرو. تأييد: نيرومند كردن. «ايده»: نيرومند كرد او را.

سفلى: سفل (به ضم اول): پائينى، پستى. سافل: پائين. اسفل: پائين‏تر. مؤنث آن، سفلى است.

عليا: علو: بالايى. عالى: بالا. اعلى: بالاتر. مؤنث آن، عليا است.[۱]

تفسیر نور (محسن قرائتی)

إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُما فِي الْغارِ إِذْ يَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها وَ جَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلى‌ وَ كَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيا وَ اللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ «40»

اگر پيامبر را يارى نكنيد، همانا خدا آن زمان كه كافران او را (از مكّه) بيرون كردند يارى كرد، در حالى كه او نفر دوّم از دو تن بود، زمانى كه آن دو در غار (ثور) بودند، (پيامبر) به همراهش (ابوبكر) مى‌گفت: اندوه مدار كه خدا با ماست. پس خدا، آرامش خويش را بر او نازل كرد واو را با سپاهيانى كه آنها را نديديد يارى كرد و سخن و طرح كافران را (كه قصد كشتن پيامبر را داشتند،) پست‌تر (وخنثى) قرار داد وكلمه (و اراده) خداوند (براى نصرت پيامبرش،) برتر (و پيروز) است و خداوند توانا وحكيم است.

نکته ها

آيه، اشاره به توطئه‌ى خطرناك مشركان براى كشتن پيامبر صلى الله عليه و آله دارد. در داستانِ «ليلة المبيت» از هر قبيله‌اى شخصى آماده شد و تصميم گرفتند شبانه پيامبر را بكشند. آن حضرت، على‌بن ابى‌طالب عليهما السلام را به جاى خود خواباند و شبانه همراه ابوبكر به سوى غار ثور رفت. كفّار در تعقيب پيامبر صلى الله عليه و آله تا در غار آمدند، ولى با ديدن تار عنكبوت بر غار،

جلد 3 - صفحه 423

منصرف شدند و برگشتند و پيامبر صلى الله عليه و آله پس از سه روز به مدينه عزيمت فرمود.

در آن مدّت، غلام ابوبكر، (عامربن فهره) براى آنان غذا مى‌برد و على عليه السلام مقدّمات سفر به مدينه را فراهم مى‌كرد.

پس از سه روز، سه شتر آماده شد و پيامبر صلى الله عليه و آله، ابوبكر و راهنما، عازم مدينه شدند. «1»

چند سؤال و جواب‌:

سؤال: آيا همراهى ابوبكر، براى دفاع از جان پيامبر صلى الله عليه و آله بود؟

پاسخ: يك پيرمرد در برابر بسيج عمومى مشركان، چه دفاعى مى‌توانست بكند؟

سؤال: اطلاق كلمه‌ى «صاحبِ پيامبر» در آيه به ابوبكر، نشان لياقت او براى جانشينى پيامبر صلى الله عليه و آله نيست؟

پاسخ: كلمه‌ى صاحب، مفهوم لايق ندارد. گاهى دو نفر با دو فكر و سليقه و روش متفاوت، مصاحب مى‌شوند. چنانكه در آيه 37 كهف مى‌خوانيم: «قالَ لَهُ صاحِبُهُ وَ هُوَ يُحاوِرُهُ» با آنكه ميان آن دو نفر تفاوت بسيار بود.

سؤال: اينكه از ميان همه‌ى اصحاب، تنها ابوبكر با پيامبر بود، آيا اين بالاترين ارزش براى او نيست؟

پاسخ: همان شب، على عليه السلام هم در بستر پيامبر خوابيد. اگر ابوبكر آن شب به خاطر وظيفه، همراه پيامبر بود. دو نفر دو وظيفه انجام دادند.

سؤال: ترس ابوبكر بر جان خودش بود يا بر جان پيامبر صلى الله عليه و آله؟

پاسخ: اگر بر جان پيامبر نيز ترسيده، وظيفه‌ى هر مسلمان است كه در موقع خطر، نگران حال رهبر باشد.

سؤال: اصحاب كساء كه فضيلت دارند، پنج نفر بودند و اصحاب غار دو نفر، آيا اين خصوصى‌تر و مهم‌تر نيست؟

پاسخ: دعاهاى پيامبر صلى الله عليه و آله براى اصحاب كساء كه اهل‌بيت او بودند و در تشهّد هر نماز بر مسلمانان واجب است بر آنان صلوات بفرستند، هر شب و روز و هميشه و همه جا، حساب‌

«1». تفاسير الميزان و درّالمنثور.

جلد 3 - صفحه 424

اين دو صحنه را جدا مى‌كند.

سؤال: در اين آيه پيامبر مى‌فرمايد: «إِنَّ اللَّهَ مَعَنا»، پس خدا با ابوبكر است. آيات ديگر، خدا را با متّقين و محسنين مى‌داند. پس او نيز از متّقين و محسنين است؟

پاسخ: مادامى كه انسان در مدار احسان و تقوا باشد، خدا با اوست، ولى اگر از مدار خارج شد، مشمول لطف خدا نيست. بايد ديد مسير حركت‌ها، موضعگيرى‌ها، عكس العمل در برابر غدير خم و بيعت به كجا انجاميد؟

سؤال: آيه مى‌فرمايد: خدا بر او (ابوبكر) آرامش نازل كرد، آيا اين امتياز نيست؟

پاسخ: در اين آيه، پنج ضمير است كه همه به پيامبر بر مى‌گردد، چگونه ضمير «عَلَيْهِ» به ابوبكر برگردد؟!

پیام ها

1- اسلام وابسته به حمايت ما نيست، حامى اسلام خداست. پس به نصرت خود مغرور نشويم. «إِلَّا تَنْصُرُوهُ»

2- خداوند پيروزى مسلمانان را در تبوك تضمين كرد. «إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ»

3- پيروزى‌هاى مسلمانان، نمونه‌اى از قدرت الهى است. «عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ إِلَّا تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ»

4- خروج پيامبر از مكّه، به خاطر جوّ ارعاب و فشار كفّار بود. «أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا»

5- اگر خدا اراده فرمايد، اشرف المخلوق (پيامبر صلى الله عليه و آله) را با اوهن البيوت (تار عنكبوت) حفظ مى‌كند. إِذْ هُما فِي الْغارِ …

6- آرامش و اطمينان، هديه‌ى الهى است و با ابزار مادّى فراهم نمى‌شود. «فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ»

7- فرشتگان به فرمان خدا، مؤمنان را امداد مى‌كنند. «أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها»

8- هجرت، سبب عزّت اسلام و فروپاشى كفر است. أَخْرَجَهُ‌ … كَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيا

9- اراده‌ى خداوند، برتر از هر اراده و خواسته‌اى است. «كَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيا»

جلد 3 - صفحه 425

10- نيروهاى استكبارى، در مقابل مؤمنانى كه سكينه و اطمينان دارند، با همه‌ى تخصّص‌ها و امكاناتشان عاجزند. «1» «جَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلى‌»

11- عزّت و اعتلاى كلمة اللّه و خنثى شدن توطئه‌هاى كفّار، نمودى از عزّت و حكمت خداوند است. فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ‌ … وَ اللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ‌

«1». اشاره به آيه‌ى 30 سوره انفال «واذ يمكر بك الذّين كفروا …»

پانویس

 تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع

تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم

اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌

تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول

تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم

برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش

تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌

موسسه اهل‌البیت (ع)

​🌼بسم الله الرحمن الرحیم🌼

⚫سالروز شهادت جوادالائمه علیه السلام تسلیت باد

📋 همسران کافر نوح و لوط؛ در طول تاریخ اسلام، جریان مقابل شیعیان بسیار تلاش کرد که برای همسران پیامبر اسلام فضیلت بتراشد و جایگاه اجتماعی و سیاسی ایجاد بکند. این در حالی است که خداوند در سوره تحریم دو تن از همسران پیامبر را به دلیل عملکردشان مورد عتاب قرار می دهد و تهدید می کند. در این آیه از سوره مذکور نیز خداوند برای اینکه نشان دهد ناهمسویی همسران پیامبرها امر بی سابقه ای نیست، دو همسر پیامبر را به عنوان نمونه اعلای کفر معرّفی کرده است. همسران دو پیامبر بزرگ الهی (نوح و لوط) که با مخالفان آنان هم رأی و هم دست بودند. در نتیجه این آیه می توان فهمید همسر پیامبر بودن سبب نجات نیست. چنانکه فرزند پیامبر بودن نیز چنین است، بلکه عملکرد خود انسان است که به دنبال آن سعادت یا شقاوت است. 

🌏 مناسبت: در میان اهل بیت نیز همسر و یا فرزند ناهمسو با جریان تربیتی آنها بی سابقه نیست. تا این حد که متاسفانه دو امام عزیز ما به دست همسرانشان به شهادت رسیدند، امام حسن علیه السلام و امام جواد علیه السلام که امروز شیعیان سوگوار ایشانند.

🔷 آیه (تحریم / آیه  ۱۰):

ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِينَ كَفَرُوا اِمْرَأَةَ نُوحٍ و َاِمْرَأَةَ لُوطٍ كَانَتَا تَحْتَ عَبْدَيْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَيْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ يُغْنِيَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَيْئًا وَ قِيلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِينَ .

🔶 ترجمه:

خداوند براى كسانى كه كافر شده‏اند به همسر نوح و همسر لوط مثل زده است، آن دو تحت سرپرستى دو بنده از بندگان صالح ما بودند، ولى به آن دو خیانت كردند و ارتباط با این دو (پیامبر) سودى به حالشان (در برابر عذاب الهى) نداشت، و به آنها گفته شد: «وارد آتش شوید همراه كسانى كه وارد مى شوند!»

📅 سه شنبه ۶ خرداد ۱۴۰۴

#نبوت ، #عبادی ، #نوح ، #لوط ، #همسر ، 

🌼

​🔺امام خامنه ای :

🌼 امام مردم را بیدار کرد؛ احساس استقلال و آرمان‌خواهىِ همراه با مجاهدتی که در آن هیچ خوف و ترسی وجود ندارد، در مردم زنده کرد. مردم به میدان آمدند و انقلاب پیروز شد.

🌼امام بزرگوار ما، حقیقت مسئله را خوب شناخته و دیده بود. از شروع این نهضت از سال ۱۳۴۱ آن وقتی که هنوز در ایران مسئله فلسطین حتّی در بین خواص هم منتشر نشده بود، حرف امام این بود که در مقابل سلطه اسرائیل باید همه احساس خطر کنند؛ همه باید بایستند و مقابله کنند. بعد هم همین راه را ادامه داد و این یکی از شعارهای بزرگ آن مرد الهی و آسمانی بود.» 

۱۳۸۱/۰۳/۰۹

​☘قرآن در آیه ۶۴ آل عمران میگه:

«بگو: ای اهل کتاب! 📚✨ بیاید یه نقطه مشترک پیدا کنیم، هممون دور هم! 🤝🌟 اینکه فقط خدا رو بپرستیم، نه همدیگه رو 🙏❌ ما نباید بعضی‌هامون رو ارباب بقیه بدونیم 👑❌ اگه قبول نکردید، فقط بدونید که ما مسلمونیم .»

🌼پیام این آیه اینه:

ما نباید بدون چون‌وچرا از دیگر آدما اطاعت کنیم 🤷‍♂️❌ چون اینجوری یه جورایی انگار اون آدم میشه خدای ما! 😅🙅‍♂️ ولی خدا میگه همه‌مون مساوی‌ایم ⚖️🫂 نباید هیچ‌کس رو ارباب خودمون بدونیم 🚫👑

قرآن همیشه به فکر آزادی فکری و شخصیت مستقل ماست 💭🧠✨ میگه: «نباید بعضی‌ها ارباب بقیه باشن 👑❌.»

‼️یه نکته مهم هم توی این آیه هست:

یکی از روش‌های خوب برای تبلیغ و دعوت به راه درست اینه که روی چیزایی که همه قبول داریم دست بذاریم 🤝🗣️

یکی از مراحل تبلیغ، دعوت به مشترکات است. «کَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ»

​🌱 بهار ۱۴۰۴

🗓 سه شنبه، ۶خرداد

👤 شهید محمدحسن طوسی:

🖋 دنیا محل امتحان و آزمایش است و کاروانسرایی است موّقت، قافله مرگ فرا خواهید رسید و همه در نوبت قرار دارند و در مهلت مقرر باید بسوی او بازگشت…

#دستخط 

#چشمه

#غدیر

#شهیداوت