صاحل الامر

​همراه با قرآن

آیه 165 سوره بقره

وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ ۖ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ ۗ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ

و برخی از مردم به جای خدا معبودهایی انتخاب می کنند که آنها را آن گونه که سزاوار است خدا را دوست داشته باشند، دوست می دارند؛ ولی آنان که ایمان آورده اند، محبت و عشقشان به خدا بیشتر و قوی تر است. و اگر کسانی که [با انتخاب معبودهای باطل] ستم روا داشتند، هنگامی که عذاب را ببینند، بی تردید بفهمند که همه قدرت ویژه خداست [و معبودهای باطل، هیچ و پوچ اند] و خدا سخت کیفر است.

ترجمه (مکارم شیرازی)

برخی از مردم (نادان) غیر خدا را همانند خدا گیرند و چنانکه خدا را بایست دوست داشت با آنها دوستی ورزند، لیکن آنها که اهل ایمانند کمال محبّت و دوستی را فقط به خدا مخصوص دارند. و اگر فرقه مشرکین ستمکار وقتی که عذاب خدا را مشاهده کنند ببینند که قدرت خاص خدا است و عذاب خدا بسیار سخت است (از شرک خود سخت پشیمان شوند.)

معانی کلمات آیه

انداد: شريكها. واحد آن ندّ است، آن با مثل تا حدى فرق دارد. (قاموس قرآن).[۱]

تفسیر نور (محسن قرائتی)

«165» وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْداداً يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ وَ لَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً وَ أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذابِ‌

و بعضى از مردم كسانى هستند كه معبودهايى غير از خداوند براى خود برمى‌گزينند و آنها را همچون دوست داشتن خدا، دوست مى‌دارند. امّا آنان كه ايمان دارند، عشقشان به خدا (از عشق مشركان به معبودهاشان) شديدتر است و آنها كه (با پرستش بت به خود) ستم كردند، هنگامى كه عذاب خدا را مشاهده كنند، خواهند دانست كه تمام نيروها، تنها به دست خداست و او داراى عذاب شديد است.

نکته ها

امام باقر عليه السلام مى‌فرمايد: مراد از «دون اللَّه» و «انداد» در اين آيه، بت‌ها نيستند، بلكه مراد پيشوايان ستمكار و گمراهند كه مردم آنان را همچون خداوند دوست دارند. «1» از جهت ادبى نيز كلمه «هم» در «يحبّونهم»، براى انسان بكار مى‌رود، نه اشياء.

ريشه‌ى محبّت، كمال دوستى وجمال دوستى است. مؤمنان تمام كمالات و جمال‌ها را در خداوند مى‌بينند، لذا بيشترين عشق را به او ابراز مى‌دارند. عشق و محبّت مؤمنان، بر اساس شايستگى ولياقت معشوق است وهرگز به سردى و خاموشى نمى‌گرايد. امّا عشق مشركان، براساس خيال وجهل وتقليد وهوس‌هاى بيهوده است.

پیام ها

1- پرستش و محبّت غير خدا در برابر خداوند، ممنوع است. «يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْداداً يُحِبُّونَهُمْ»

2- احساسات بايد در رابطه با اعتقادات باشد. «الَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ»

«1». كافى، ج 1، ص 374.

جلد 1 - صفحه 253

3- برخى از مردم تا وقتى پرده‌ها كنار نرود و قيامت را مشاهده نكنند، به پوچى و بيهودگى راه و فكر خويش پى نمى‌برند. «وَ لَوْ يَرَى الَّذِينَ»

4- قدرت در جذب نيرو مؤثر است. «أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً» پس جذب غير او نشويد.

منابع

تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم

اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌

تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول

تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم

برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش

تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم

​🌼بسم الله الرحمن الرحیم🌼

📋 سوگند به جهادگران بیدار؛ آیات بسیاری در قرآن به فضائل امیرالمومنین پرداخته است. یکی از سوره هایی که مرتبط با ایشان است، سوره عادیات است. وقتی که پیامبر برخی صحابه را برای سرکوب دشمن به پاخاسته در یابس فرستاد و آن ها دست خالی بازگشتند، به علی علیه السلام فرمود که با سپاهی به سوی دشمن برود. علی رفت و چند روز پیش از بازگشت پیروزمندانه اش، سوره عادیات نازل شده و پیامبر فرمود جبرئیل با نزول این سوره به من بشارت پیروزی در جنگ را داد. در این آیه خداوند به اسبان دونده ای که نفس زنان به سوی میدان جهاد پیش رفتند، سوگند می خورد.

🔷 آیه (عادیات / آیه ۱) :

وَ الْعَادِيَاتِ ضَبْحًا 

🔶ترجمه :

سوگند به اسبان دونده اي كه نفس زنان (به سوي ميدان جهاد) پيش ‍ رفتند. 

✅ پیشنهاد : در روایات این سوره را سوره امیرالمومنین نامیدند که مداومت بر آن باعث همنشینی با ایشان در بهشت می شوند. همچنین در دستورالعملی رسیده از بزرگان داریم که خواندن 110 مرتبه با حضور قلب این سوره به نیت امام علی علیه السلام، گشایش های مالی برای فرد ایجاد می کند.

📅 یکشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۴

#جهاد ، #عترت 

🌼

​همراه با قرآن 

آیه 10 سوره قمر

فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ

پس پروردگارش را خواند که من مغلوب شده ام [و از ستم و زورگویی آنان دلتنگم] بنابراین انتقام [مرا از اینان] بگیر.

ترجمه (مکارم شیرازی)

تا آنکه به درگاه خدایش دعا کرد که من سخت مغلوب قوم شده‌ام تو مرا یاری فرما.

معانی کلمات آیه

«أَنِّی مَغْلُوبٌ …»: اصل آن (بِأَنِّی مَغْلُوبٌ …) است و منصوب به نزع خافض است.

تفسیر نور (محسن قرائتی)

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ فَكَذَّبُوا عَبْدَنا وَ قالُوا مَجْنُونٌ وَ ازْدُجِرَ «9»

پيش از اين (كفّار كه پيامبر را تكذيب مى‌كنند،) قوم نوح، بنده‌ى ما را تكذيب كردند، و (علاوه بر تكذيب) گفتند: او ديوانه است و از (راه صحيح) بازمانده است.

فَدَعا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ فَانْتَصِرْ «10»

پس نوح پروردگارش را (چنين) خواند كه من مغلوب شده‌ام، پس (به دادم برس و) ياريم كن.

فَفَتَحْنا أَبْوابَ السَّماءِ بِماءٍ مُنْهَمِرٍ «11»

پس ما درهاى آسمان را با ريزش باران باز نموديم

نکته ها

كلمه‌ى‌ «فَانْتَصِرْ» به جاى «فانصر» آمده است، يعنى خداوندا! براى دين خودت مرا يارى كن، نصرت من نصرت راه تو است. «1»

«مُنْهَمِرٍ» از «همر» به معناى فرو ريختن اشك و آب است.

امام باقر عليه السلام فرمود: حضرت نوح نه‌صد و پنجاه سال آشكارا و پنهانى مردم را به راه راست دعوت كرد، ولى چون آنان را سركش ديد، دست به دعا برداشت و گفت: «رب انى مغلوب» «2»

در تمام قرآن يك بار كلمه‌ى مغلوب به كار رفته كه درباره‌ى حضرت نوح است، چنانكه در ميان سلام‌هاى الهى بر انبيا نيز فقط يك سلام با جمله‌ى‌ «فِي الْعالَمِينَ» آمده كه آن هم درباره‌ى حضرت نوح عليه السلام است. «سَلامٌ عَلى‌ نُوحٍ فِي الْعالَمِينَ» «3»

«1». مفردات راغب.

«2». تفسير نورالثقلين.

«3». صافات، 79.

جلد 9 - صفحه 350

پیام ها

1- خداوند از پيامبر اسلام دلجوئى مى‌كند كه نگران نباش، ساير انبيا نيز مشكلات تو را داشته‌اند. «كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ»

2- مطالعه تاريخ گذشتگان، مايه دلگرمى صبر و مقاومت است. «كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ»

3- آغاز شدن سخن الهى درباره‌ى اقوام نوح و عاد و ثمود و لوط با جمله‌ى‌ «كَذَّبَتْ»، نشانه‌ى خطر تكذيب است. كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ‌ … و كَذَّبَتْ عادٌ … كَذَّبَتْ ثَمُودُ … كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ كه در آيات بعد خواهد آمد.

4- مهم‌ترين ويژگى پيامبران، عبوديت و بندگى خدا بود. «عَبْدَنا»

5- خلافكاران، با تهمت و افتراى به ديگران كار خود را توجيه مى‌كنند. «فَكَذَّبُوا عَبْدَنا وَ قالُوا مَجْنُونٌ وَ ازْدُجِرَ»

6- انبيا در اوج گرفتارى به لطف الهى اميدوارند. «فَدَعا رَبَّهُ»

7- مغلوب و ضعيف بودن، نشانه‌ى باطل بودن نيست. أَنِّي مَغْلُوبٌ‌ …

8- دعاى انبيا مستجاب است. فَدَعا … فَفَتَحْنا أَبْوابَ السَّماءِ

9- دعا و قطع اميد از مردم، زمينه رهايى و استجابت دعا است. أَنِّي مَغْلُوبٌ‌ … فَفَتَحْنا أَبْوابَ السَّماءِ

10- عوامل طبيعى همچون ياران الهى هستند. «بِماءٍ مُنْهَمِرٍ»

11- مظاهر رحمت، گاهى وسيله عذاب مى‌شوند. «بِماءٍ مُنْهَمِرٍ»

منابع

تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم

اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌

تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول

تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم

برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش

تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌

موسسه اهل‌البیت (ع)

​🌼بسم الله الرحمن الرحیم🌼

📋 درخواست همیشگی برای معجزه ! ؛ مطابق این آیه، کافران پی در پی از پیامبر درخواست معجزه می کردند. با آنکه معجزاتی از ایشان دیده بودند و حجت بر آنها تمام شده بود، اما معجزات قبلی را نادیده می گرفتند و تقاضای معجزه ای برابر خواست خود داشتند. حال آنکه وظیفه پیامبر هدایت و تعلیم است. حقانیتش هم با تعدادی معجزه برابر فرمان خدا ثابت می شود. قرار نیست وقتش به شعبده بازی برابر درخواست های این و آن بگذرد. پس خدا به آنها می گوید که مشکل شما این است که به مجازات برخی گناهانتان شامل سنت اضلال الهی شدید. یعنی مقدر است که هدایت نشوید و گمراه بمانید. بنابراین به بهانه جویی روی آوردید. البته مطابق آیه می توانند از این وضعیت نجات یابند. کافیست پا روی نفس خود بگذارند و به سوی خدا بازگردند. بپذیرند که گناهکار بودند و عذر بیاورند. آنگاه ببینند که خدا چگونه دریچه های هدایت را در دلهایشان باز می کند.

⬅️ تکمله : دو نکته مهم در آیه است. امروز هم ما افرادی را می بینیم که به شدت در برابر هدایت مقاومت می کنند. بدانید که متاسفانه دلهایشان در اثر گناه تیره گشته و اگر از گناه بازنگردند، خود پیامبر هم اگر بیایند، آنها هدایت نخواهند شد. دوم اینکه برخی با اینکه در زندگی بسیار نشانه هایی از خدا دیده اند و در واقع معجزاتی برایشان اتفاق افتاده، بی ایمان شدن خود را به دلیل عدم همراهی خدا با خواسته هایشان توجیه می کنند! یعنی امروز هم آیه مصداق دارد. کاش ما مصداقش نباشیم!

🔷 آیه  (رعد / آیه ۲۷):

وَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّ اللَّهَ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَ يَهْدِي إِلَيْهِ مَنْ أَنَابَ 

🔶 ترجمه: 

و آنها كه كافر شدند مي‏گويند چرا آيه (و معجزه) اي از پروردگارش بر او نازل نشده است ؟ بگو خداوند هر كس را بخواهد گمراه، و هر كس را كه به سوي او باز گردد هدايت مي‏كند (كمبود در معجزه نيست لجاجت آنها مانع است).

📅 شنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۴

#نبوت، #آیه ، #هدایت ، #گمراهی 

🌼

​🌱 ۱. مراقب الگوبرداری از فرهنگ کفر باشیم (آیه ۱۴۹)

> «إِنْ تُطِیعُوا الَّذِینَ کَفَرُوا یَرُدُّوکُمْ عَلی أَعْقابِکُمْ»

🔸 نکته تربیتی:

هرگاه مؤمنان در برابر وسوسه‌های رسانه‌ای، فرهنگی و اجتماعی بیگانه تسلیم شوند، احتمال بازگشت به عقب (ارتداد فکری و فرهنگی) وجود دارد.

✅ کاربرد تربیتی:

در تربیت نسل نو باید «مصون‌سازی» را بر «ممنوع‌سازی» مقدم داشت.

تقویت هویت دینی، به‌ویژه در نوجوانان، مانع گرایش به مدل‌های رفتاری غرب‌زده و بی‌ریشه می‌شود.

🛡 ۲. ترس واقعی، از دست دادن ایمان است نه شکست ظاهری (آیه ۱۴۹)

> «فَتَنْقَلِبُوا خاسِرِینَ»

🔸 نکته تربیتی:

شکست در میدان جنگ یا زندگی، پایان راه نیست؛ اما از دست دادن ایمان، بزرگ‌ترین شکست است.

✅ کاربرد تربیتی:

به فرزندان‌مان بیاموزیم که ارزش‌های درونی (ایمان، صداقت، عزت‌نفس) مهم‌تر از موفقیت‌های ظاهری هستند.

در شرایط سخت، اصل را حفظ باورها بدانیم.